Kinh nghiệm khi đóng cọc vào lớp cát chặt mịn

Đường Hồ Chí Minh có đoạn đi qua các tỉnh Tây Ninh, Bình Dương và huyện Củ Chi của Tp.Hồ Chí Minh, hầu hết mũi cọc đều thiết kế (cọc 45x45cm) hạ vào lớp cát chặt mịn, phương pháp hạ cọc là sử dụng phương pháp động (đóng cọc bằng búa 3.6 tấn). Qua thực tế tham gia đóng cọc lần 1, lần 2 (chối giả) và vỗ lại thì việc hạ cọc bằng phương pháp này vào lớp cát chặt mịn là rất khó khăn. Chính vì vậy, chiều dài các cọc đại trà của mố trụ của các công trình đều bị cắt ngắn so với thiết kế ít nhất là 5,0m. Điều này là một sai lầm nếu các đơn vị (Tư vấn thiết kế, Tư vấn giám sát và Nhà thầu) chỉ căn cứ vào năng lượng đóng và độ chối trong một khoảng chiều dài nhất định hoặc một số hồi búa (100 nhát, 200 nhát,...). Đối với mũi cọc khi đóng vào lớp cát nói chung thì thường khó khăn hơn là điều đương nhiên vì bản chất của loại đất này là càng đóng càng cố kết càng chặt lại, vì vậy, chỉ tiêu độ chối trong trường hợp này không có giá trị quyết định. Khi đó, chúng ta phải xét đến một chỉ tiêu khác là tốc độ lún khi đóng cọc.

Thực tế cho thấy, mặc dù độ chối cọc và năng lượng đóng đã đạt, thậm chí độ chối là rất nhỏ (khoảng 0.7~1mm/nhát). Nhưng tốc độ lún vẫn rất lớn 10cm/2 phút (1,0m/25 phút, 2,0m/90 phút...). Điều này cho thấy rằng: cọc vẫn có khả năng đóng tiếp tục xuyên sâu vào lớp đất này, việc cắt ngắn cọc căn cứ vào độ chối trong trường hợp này là rất mạo hiểm.

Như vậy, đối với đất cát chặt mịn, ngoài việc giám sát các thông số: năng lượng búa (đều liên tục), độ chối thì cần phải theo dõi tốc độ lún trong khoảng thời gian t (không ít hơn 30 phút, đối với các cọc đóng lần đầu hoặc sau khi chối giả). Trị số tốc độ lún sẽ càng hữu ích và đáng tin cậy hơn nếu được theo dõi từ đốt cọc đầu tiên cho đến những mét cọc cuối cùng và so sánh chúng với nhau. Hiện chưa có công trình nghiên cứu nào đề xuất giá trị tốc độ lún chuẩn, theo kinh nghiệm có thế lấy giá trị này là: 0,5mm/giờ.

Trên cơ sở theo dõi những giá trị này, kết hợp chúng với nhau sẽ giúp cho đơn vị quyết định chiều dài cọc đại trà một cách chính xác và đáng tin cậy hơn nhiều. Chúc các bạn thành công.

Lê Phước China, M.E